Transformacja wysypiska w Łęgajnach: z uciążliwości do ekologicznej innowacji

Od połowy lat 70. XX wieku, na terenach Łęgajn, operowało wysypisko odpadów komunalnych, które przyjmowało rocznie przeszło 60 tysięcy ton śmieci pochodzących z Olsztyna. Nieuchronnie stało się ono źródłem nieustannego dyskomfortu dla obywateli zamieszkujących pobliskie obszary. Zarzuty mieszkańców dotyczyły nie tylko wszechobecnego odoru, ale również odpadów roznoszonych przez wiatr czy plagą gryzoni. Już od 1997 roku społeczność lokalna apelowała o zaprzestanie działalności tego problematycznego obiektu, a ich desperacja doprowadziła ich nawet do groźby blokady dróg dojazdowych. W końcu, pod naciskiem mieszkańców, władze miasta Olsztyna podjęły decyzję o zamknięciu wysypiska i zastąpieniu go nowoczesnym zakładem do zarządzania odpadami, co wiązało się również z rekultywacją terenu.

Inicjatywa ta została zainaugurowana w 2013 roku i obejmowała budowę trzech stacji przeładunkowych umiejscowionych w gminach Lidzbark Warmiński, Mrągowo oraz Szczytno, a także zakładu do neutralizacji odpadów komunalnych w Olsztynie. W ramach projektu przeprowadzono również proces rekultywacji ośmiu składowisk odpadów komunalnych, w tym w Kotle Dużym blisko Pisza, Dywitach niedaleko Olsztyna, Adamowie koło Biskupca, Zełwągach niedaleko Mikołajek, Medynach blisko Lidzbarka Warmińskiego, Kierwinach w gminie Kiwity, Długiej koło Sępopola i największym – Łęgajnach na terenie gminy Barczewo. Całość prac rekultywacyjnych polegała na pokryciu około 30 hektarów nieczynnych już składowisk warstwą gruntu.

Kilka lat temu zarządzanie Łęgajnami przejęła prywatna firma po sprzedaniu jej przez miasto Olsztyńskiego Zakładu Komunalnego. Obecnie firma ta prowadzi spalarnię odpadów medycznych. Jak jednak podkreśla Jarosław Dzioba, prezes prywatnego Olsztyńskiego Zakładu Komunalnego, plany dotyczące terenu w Łęgajnach są znacznie szersze. Jest on przekonany, że obszar ten może stać się siedzibą farmy fotowoltaicznej, która zgodnie z prognozami ma generować aż 30 MWh energii rocznie, nie wpływając negatywnie na środowisko.